استفاده از محصولات تراریخته منجر به جهش ژنتیکی انسان می شود؟
به گزارش حراج کن، مطالعات روی محصولات تراریخته موجود در بازار هیچ گونه خطر عمده ای برای سلامت انسان را نشان نمی دهند اما لازم است این مواد غذایی برچسب گذاری شوند تا مصرف کنندگان قدرت انتخاب داشته باشد.
به گزارش حراج کن به نقل از مهر، بیوتکنولوژی کشاورزی مجموعه ای از ابزارها را فراهم می آورد که قابلیت های کشاورزی را برای انطباق با تغییرات آب و هوایی و کاهش ردپای زیست محیطی آن می افزاید. این قسمتی از مجموعه ای از نگاههای پایداری است. بیوتکنولوژی کشاورزی دقت و سرعت اصلاح نباتات را بیشتر می کند و می تواند مواد ژنتیکی در دسترس کشاورزان را گسترش دهد.
حسین شیرزاد، تحلیلگر کشاورزی توسعه در یادداشتی اختصاصی برای مهر نوشت، منظومه تراریخته ها از چندین ابزار تشکیل شده که امکان دارد منجر به کاربردهای زیادی شود و هر یک از این برنامه ها احتیاج به ارزیابی مستقل دارند. در عین حال، مقررات باید کارآمد باشند و منافع و خطرات را متعادل کنند. کشورها در مراحل اولیه استفاده از مهندسی ژنتیک نباتی هستند و برنامه های کاربردی در کشاورزی به شدت تنظیم شده است. در عین حال، قبلاً دیده ایم که این فناوری موجب افزایش بازده، رفاه مصرف کننده و درآمد کشاورزان و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و هزینه های زیست محیطی کشاورزی می شود؛ علاوه بر این، مهندسی ژنتیک نباتی پتانسیل افزایش تنوع زیستی محصولات را دارد و امکان دارد در بازگرداندن گونه ها یا گونه های خفته یا حدودا منقرض شده نقش داشته باشد.
ذاتاً دانش محصولات تراریخته یک کالای عمومی است. مقررات مالکیت فکری امکان دارد به افزایش سرمایه گذاری در فناوری کمک نماید، اما با این حال دسترسی به برنامه های کاربردی آنرا محدود می کند. ازاین رو باید مکانیسم هایی را برای توسعه دسترسی به این بیوتکنولوژی ها، خصوصاً برای توسعه انواعی که به سود فقرای روستایی و کشاورزان خرده پا هستند، بررسی کرد. محدودیت های اصلی برای پذیرش فناوری تراریخته ها در حقیقت مقرراتی خاص هستند. مقررات موجود که در عمل استفاده از این تکنولوژی را با محصولات خاص در نقاط مختلف جهان ممنوع می کند، به فقرا لطمه می رساند. مقررات باید به شکلی طراحی شوند که خطرات و منافع را متعادل کند، برای اینکه اقدامات احتیاطی بیش از اندازه، مزایای باارزش فناوری را به تأخیر می اندازد. مصرف کنندگان و کشاورزان باید در مورد خواص و شایستگی های فناوری تراریخته آموزش بیشتری ببینند. در هر صورت تکامل محصولات تراریخته در مراحل ابتدایی خود است و می تواند توانایی انسان برای رویارویی با چالش های ناشی از تغییرات آب و هوایی، امنیت غذایی و محافظت از محیط زیست را افزایش دهد.
مناقشات عمومی در مورد خطرات و مزایای تراریخته ها
رها کردن فناوری های تراریخته ها یا محدود کردن شدید پیشرفت آنها به علت خطرات درک شده، اشتباه بزرگی خواهد بود. در مقابل جامعه باید این فناوری ها را پرورش دهد و به دقت ارزیابی و از آنها به سود بشریت و محیط زیست استفاده نماید رها کردن فناوری های تراریخته ها یا محدود کردن شدید پیشرفت آنها به علت خطرات درک شده، اشتباه بزرگی خواهد بود. در مقابل جامعه باید این فناوری ها را پرورش دهد و به دقت ارزیابی و از آنها به سود بشریت و محیط زیست استفاده نماید.
علیرغم پذیرش سریع محصولات اصلاح شده ژنتیکی (تراریخته) توسط کشاورزان در خیلی از کشورها، مناقشات عمومی در مورد خطرات و مزایای آن همچنان ادامه دارد خیلی از آکادمی های علمی مستقل و نهادهای نظارتی شواهد مربوط به خطرات را بررسی نموده اند و به این نتیجه رسیده اند که محصولات تجاری تراریخته برای مصرف انسان و محیط زیست ایمن هستند. همینطور مطالعات زیادی وجود دارد که نشان داده است محصولات تراریخته از نظر بازدهی بالاتر و صرفه جویی در هزینه ها در تولید کشاورزی و منافع رفاهی در بین خانوارهای کشاورز سود می برند. در عین حال، برخی استدلال می کنند که شواهد در مورد اثرات مختلط است و مطالعاتی که مزایای زیادی را نشان می دهند امکان دارد با داده ها و روش های مورد استفاده مشکلاتی داشته باشند. عدم اطمینان در مورد اثرات محصولات تراریخته یکی از دلیلهای سو ظن گسترده عمومی نسبت به این فناوری است. محصولات اصلاح شده ژنتیکی تمام پتانسیل لازم را برای تضمین امنیت غذایی دارند. تصور نادرستی در مورد محصولات تراریخته بر مبنای مضر بودن آن برای طبیعت و مواد غذایی تراریخته برای سلامتی انسان وجود دارد این به علت ناآگاهی کامل نسبت به شواهد علمی است که محصولات تراریخته تحت دستورالعمل های مناسب دارای هیچیک از این تهدیدات نیستند.
غذاهای ارگانیک به کود مصنوعی یا حشره کش ها یا علف کش ها نیاز ندارند، اما به علت بهره وری پایین محدود می شوند. به سادگی قابل درک است که کشاورزی ارگانیک نمی تواند عملکرد محصولات مورد نیاز ما را تامین کند. واریته های پرمحصول که بوسیله روش های اصلاحی مرسوم ایجاد می شوند، اغلب به نهاده های شیمیایی مصنوعی سنگین همچون علف کش ها، آفت کش ها، کودها نیاز دارند. مضراتی که بوسیله استفاده زیاد از چنین مواد شیمیایی مصنوعی به محیط زیست وارد می شود بسیار مضرتر است. در سالیان اخیر، محصولات تراریخته با صفات انباشته محبوبیت بیشتری پیدا کرده اند. در روش های مرسوم، برای ایجاد تنوع با خصوصیت های دلخواه چندگانه، زمان زیادی نیاز است. این بدان معناست که محصولات تراریخته می توانند ما را برای چالش های امنیت غذایی آینده آماده کنند. محصولات تراریخته پیش از معرفی به بازار باید قوانین مناسبی را همچون ارزیابی خطرات بهداشتی و زیست محیطی طی کنند. هیچ گونه محصول تراریخته موجود در بازار جهت استفاده تجاری هیچ نشانه ای از لطمه به سلامت انسان را نشان نداد. غذاهای تراریخته حاصل از محصولات تراریخته نیز به درستی تنظیم و برچسب گذاری می شوند.
جامعه علمی باید سخت تلاش کند تا مردم را در مورد این فناوری و مزایای آن درک کند تا تصورات غلط در مورد محصولات و غذاهای تراریخته ریشه کن شود، در حالیکه نهادهای نظارتی باید بوسیله دستورالعمل های مناسب برای جلب اعتماد مردم تلاش کنند تا بتوانند جذب محصولات تراریخته یا غذاهای تراریخته شوند. ازاین رو میتوان نتیجه گرفت که با پذیرش اجتماعی مناسب، محصولات اصلاح شده ژنتیکی می توانند امنیت غذایی جهان آینده را تضمین کنند.
ارزیابی خطر سلامت انسان و ایمنی محصولات دستکاری شده ژنتیکی
عموم مردم غذاهای به دست آمده از محصولات معمولی را بی خطر می دانند و برخی هم اعتقاد دارند که محصولات تراریخته خطراتی برای سلامت انسان و محیط زیست دارند. قبل از این ارزیابی، ریسک برمبنای تعدادی از اصول رایج که در سال ۱۹۹۳ معرفی گشتند، انجام می شد. در ادامه، یک نهاد بین المللی به نام گروه ویژه بین دولتی در مورد مواد غذایی حاصل از بیوتکنولوژی، کمیسیون Codex Alimentarius که بطور مشترک توسط سازمان غذا و کشاورزی (FAO) و سازمان بهداشت جهانی بود، (WHO) تأسیس شد و دستورالعملی برای مساعدت با مقامات ملی برای ارزیابی خطر سلامت انسان از غذاهای تراریخته را عهده دار شد.
این کمیسیون ۳ نگرانی اصلی برای سلامت انسان از غذاهای تراریخته را عبارتند از نخست حساسیت زا نباشد. تراریخته نباید آلرژی زا باشد؛ البته هم اکنون هیچ اثر حساسیتی ثبت نشده است. دوم، انتقال ژن است. از غذای GM به سلول های بدن یا به باکتری های روده منتقل شود؛ خصوصاً در مورد این که آیا از ژن های مقاوم به آنتی بیوتیک استفاده می شود. بنابراین، هر روشی که در توسعه محصولات تراریخته استفاده می شود که شامل ژن های مقاوم به آنتی بیوتیک باشد، منع می شود. سوم این که برون زدایی این محصولات است. چندین مورد گزارش شده است که در آن تراریخته از محصولات تراریخته برای خوراک دام یا اهداف صنعتی تأیید شده، شناسایی شده است. با عنایت به Codex Alimentarius، ارزیابی خطر سلامتی انسان در محصولات تراریخته بر این اصل استوار است که یک محصول جدید تراریخته باید با نمونه معمولی با سابقه استفاده ایمن مقایسه شود. کل ایده این است که محصول GM تازه توسعه یافته از نظر ترکیبی با همتای معمولی خود تفاوتی ندارد به جز محصول های ژنی که برمبنای مطالعات مؤسسه ملی سرطان، از سال ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۱، تعدادی از انواع خاص بروز سرطان در ایالات متحده آمریکا افزایش و برخی دیگر کم شده است. هیچ الگوی مطلقی در عود کردن یا کاهش بروز سرطان مشاهده نمی گردد. اگر غذاهای تراریخته عاملی برای افزایش بروز سرطان در انسان بود، بعد از سال ۱۹۹۵ که ایالات متحده محصولات تراریخته را در بازار معرفی نمود، افزایش قابل توجهی در بروز سرطان وجود داشت.
یک مطالعه داده هایی را در مورد بروز سرطان در سراسر دنیا از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۰ در مورد سرطان سینه و دهانه رحم منتشر نمود. این گزارش نشان داد که میزان بروز این ۲ سرطان با الگوی مشابهی در آمریکا، کانادا و اروپا افزایش پیدا کرده است. جالب است که محصولات تراریخته در مجموع در اتحادیه اروپا مصرف نمی شوند مطالعه دیگری داده هایی را در مورد بروز سرطان در سراسر دنیا از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۰ در مورد سرطان سینه و دهانه رحم منتشر نمود. این گزارش نشان داد که میزان بروز این ۲ سرطان با الگوی مشابهی در آمریکا، کانادا و اروپا افزایش پیدا کرده است. جالب است که محصولات تراریخته در مجموع در اتحادیه اروپا مصرف نمی شوند.
مطالعه ای دیگر داده های اپیدمیولوژیک در ایالات متحده را مورد بررسی قرار داد تا ارتباط بین غذاهای GM و بیماری مزمن کلیوی (CKD) را پیدا کند. شیوع تمام مراحل CKD در ایالات متحده بین سالیان ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۴ کمتر از ۲ درصد افزایش پیدا کرده است. بنابراین، این افزایش با مصرف غذاهای تراریخته ارتباطی ندارد. بطور مشابه، هیچ ارتباطی بین چاقی و دیابت نوع دوم با مصرف غذاهای تراریخته یافت نشد. نتیجه گیری مشابهی برای بیماریهای دستگاه گوارش، بیماری سلیاک و آلرژی غذایی و اوتیسم نیز انجام شد. مصرف غذاهای اصلاح شده ژنتیکی بطور مستقیم ارزیابی ایمنی سلامت انسان را ایمن یا ناایمن درنظر می گیرد.
بسیاری از سازمان ها مانند آژانس محافظت از محیط زیست، وزارت کشاورزی و سازمان غذا و داروی ایالات متحده و سایر آژانس ها در کشورهای دیگر و نیز موسسات دانشگاهی چندین مطالعه برای ارزیابی ایمنی سلامت انسان در این خصوص انجام داد. انجمن آمریکایی برای پیشرفت علم می گوید که بهبود محصول با روشهای فنی مولکولی مدرن بیوتکنولوژی ایمن است. غذاهای دستکاری شده ژنتیکی که هم اکنون در بازار بین المللی موجود است، ارزیابی های ایمنی را پشت سر گذاشته اند و به احتمال زیاد خطراتی برای سلامت انسان سازمان بهداشت جهانی ندارند.
تمامی محصولات تراریخته موجود در بازار هیچ گونه خطر عمده ای برای سلامت انسان را نشان نداده اند. همچنین، محصولات تراریخته تازه توسعه یافته باید ارزیابی های ریسک و ایمنی مناسب را برای پذیرش بهتر انجام دهند. این ضرورت برچسب گذاری مواد غذایی تراریخته را پیشنهاد می دهد تا مصرف کنندگان بتوانند انتخاب خویش را انجام دهند.
ارزیابی های ایمنی زیستی مواد غذایی اصلاح شده
ایمنی زیستی به مدیریت ایمن موجودات زنده و مواد ژنتیکی همچون پاتوژن ها و موجودات اصلاح شده ژنتیکی اشاره دارد. برمبنای قوانین و سیاستهای بین المللی محیط زیست، ایمنی زیستی به احتیاج به محافظت از محیط زیست و سلامت انسان در مقابل اثرات نامطلوب احتمالی موجودات اصلاح شده ژنتیکی (GMOs) و محصولات ناشی از بیوتکنولوژی مدرن اشاره دارد.
در حال حاضر، هسته اصلی رژیم بین المللی ایمنی زیستی، پروتکل ۲۰۰۰ کارتاخنا (CPB) در مورد ایمنی زیستی است که تحت کنوانسیون تنوع زیستی (CBD) به تصویب رسیده است. هم اکنون ده ها محصول غذایی و حیوانی اصلاح شده ژنتیکی (تراریخته) در کشورهای مختلف توسعه یافته و تجاری شده است. بنابراین است که چندین نگرانی ایمنی زیستی مانند خطر برای سلامت انسان، خطر برای محیط زیست، نگرانی های زیست محیطی بعد از تجاری سازی سریع محصولات تراریخته هر ساله در سراسر دنیا مطرح گردیده است. ازاین رو پیش از معرفی یک محصول تراریخته به بازار باید دستورالعمل های ایمنی زیستی سختگیرانه رعایت شود.
طبق پروتکل ایمنی زیستی کارتاخنا اقدامات مناسبی را برای تنظیم، مدیریت یا کنترل خطراتی که امکان دارد در اثر استفاده و جابجایی ارگانیسم های زنده اصلاح شده (LMOs) که امکان دارد تهدیدی برای بیولوژیکی باشد و برای اطمینان از حمل و نقل ایمن ایجاد شود، اتخاذ کند. ارزیابی ایمنی طبق اصول و دستورالعمل های علمی بین المللی که بوسیله کار سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD)، سازمان غذا و کشاورزی (FAO) سازمان ملل متحد، سازمان بهداشت جهانی (WHO) و کمیسیون Codex Alimentarius است، ارزیابی خطر باید برمبنای شواهد علمی تکمیل شود تا اثرات احتمالی GMO بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی و همینطور خطرات برای سلامت انسان شناسایی و ارزیابی شود ارزیابی ایمنی طبق دستورالعمل های علمی بین المللی باید برمبنای شواهد علمی تکمیل شود تا اثرات احتمالی GMO بر سلامت انسان شناسایی و ارزیابی شود؛ همینطور ارزیابی ریسک خطرات بالقوه و یا اثرات نامطلوب محصولات تراریخته یا محصولات مشتق شده بر موجودات غیر هدف و یا محیط را شناسایی می کند. این شامل برخی از مراحل هماهنگ مانند شناسایی ریسک، شناسایی ریسک و طبقه بندی ریسک است. مدیریت ریسک شامل روشهای فنی استراتژیک برای کاهش اثرات نامطلوب محصولات تراریخته و محصولات در رابطه با گونه های غیر هدف یا محیط زیست و همینطور کاهش شانس ایجاد مقاومت در جمعیت آفات هدف است.
مدیریت ریسک، پیگیری اجرای ارزیابی ریسک است که شامل ایجاد مکانیسم ها، مراحل و استراتژی های مناسب برای مدیریت و کنترل ریسک های شناسایی شده در ارزیابی ریسک است. تعهد ناشی از اعمال مدیریت ریسک برای این اشخاص ایجاد و پیاده سازی یک سیستم نظارتی با ظرفیت کافی برای مدیریت و کنترل این ریسک ها است.
مقررات جابجایی، حمل و نقل، بسته بندی و استفاده از GMO قسمتی از تلاش ها برای اطمینان از ایمنی توسعه GMO طبق الزامات استانداردهای بین المللی مربوطه است. ارزیابی ایمنی غذاهای تراریخته باید بصورت موردی و با مقایسه خواص مواد غذایی جدید با مواد غذایی مشابه معمولی صورت گیرد.
ارزیابی ایمنی طبق اصول و دستورالعمل های علمی بین المللی که بوسیله کار سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD)، سازمان غذا و کشاورزی (FAO) سازمان ملل متحد، سازمان بهداشت جهانی (WHO) و کمیسیون Codex Alimentarius است، ارزیابی خطر باید برمبنای شواهد علمی تکمیل شود تا اثرات احتمالی GMO بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی و همین طور خطرات برای سلامت انسان شناسایی و ارزیابی شود ارزیابی ایمنی طبق دستورالعمل های علمی بین المللی باید برمبنای شواهد علمی تکمیل شود تا اثرات احتمالی GMO بر سلامت انسان شناسایی و ارزیابی شود؛ همین طور ارزیابی ریسک خطرات بالقوه و یا اثرات نامطلوب محصولات تراریخته یا محصولات مشتق شده بر موجودات غیر هدف و یا محیط را شناسایی می کند. این شامل بعضی از مراحل هماهنگ مانند شناسایی ریسک، شناسایی ریسک و طبقه بندی ریسک است. مدیریت ریسک، پیگیری اجرای ارزیابی ریسک است که شامل ایجاد مکانیسم ها، مراحل و استراتژی های مناسب برای مدیریت و کنترل ریسک های شناسایی شده در ارزیابی ریسک است.
منبع: حراج كن
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد استفاده از محصولات تراریخته منجر به جهش ژنتیکی انسان می شود؟
نظر شما در مورد استفاده از محصولات تراریخته منجر به جهش ژنتیکی انسان می شود؟