ایرنا گزارش می كند
نیمی از یارانه بنزین در باك خودروهای سه دهك ثروتمند
حراج كن: تهران- شیوه كنونی پرداخت یارانه بنزین مصداق بی عدالتی به حساب می آید به صورتی كه اقشار ثروتمند و مرفه كه دارای بیشترین خودرو هستند بالاترین سود را برده و اقشار فقیر، نیازمند و یا افرادی كه به هر دلیلی تمایلی برای داشتن خودرو ندارند، كم ترین بهره را از این یارانه می برند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، ایران یكی از بزرگ ترین توزیع كنندگان یارانه سوخت و بنزین در دنیاست؛ به صورتی كه طبق گزارش ها، یارانه پنهانی كه برای بنزین پرداخت می گردد روزانه به 35 میلیون دلار و سالیانه به بیشتر از 12.5 میلیارد دلار می رسد.
البته در صورت ورود یك میلیون و 500 هزار دستگاه خودرو جدید به جاده های كشور در سال آینده، میزان یارانه پنهان پرداختی به بنزین به روزانه 45 میلیون لیتر و سالیانه به حدود 16.5 میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.
استفاده بهینه از سوخت، توزیع عادلانه یارانه ها و كاهش میزان مصرف سوخت از موضوعاتی است كه بارها در برنامه ها و اسناد بالادستی مورد توجه قرار گرفته است به صورتی كه در بند 29 «سند الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت» هم بر ضرورت مدیریت مصرف و كاهش مصرف انرژی تاكید گردیده است.
** توزیع ناعادلانه یارانه سوخت
توزیع حجم بالای یارانه سوخت و بنزین با هدف توزیع عدالت و بهره مندی همگانی از سوخت ارزان انجام می گردد اما بررسی ها نشان دهنده انحراف در دستیابی به اهداف مورد نظر است.
یارانه به 2 نوع تقسیم می شود، «یارانه مستقیم» به صورت نقدی به افراد پرداخت می گردد اما «یارانه پنهان» به صورت غیر نقدی و بدون اینكه به مردم اعلام گردد برای تامین كالاهای مختلف مانند بنزین توسط دولت هزینه می گردد.
در واقع، روند توزیع یارانه پنهان بنزین و سایر انواع سوخت به گونه ای است كه به جای قشرهای كم برخوردار و دهك های پایین جامعه، گروه های مرفه و ثروتمند از این یارانه سود شده اند.
اقتصاددانان جمعیت هر جامعه ای را به لحاظ درآمد و مصرف به 10 رتبه تقسیم بندی می كنند و هریك از این رتبه ها را دهك می نامند.
دهك اول نشان دهنده 10 درصد از خانوارهایی است كه كمترین هزینه سالیانه را داشته اند. ازاین رو می توان گفت این دسته از خانوارها جزو فقیرترین قشرهای جامعه محسوب می شوند.
در نقطه مقابل، دهك دهم، 10 درصد از خانوارهایی را نشان داده است كه بیشترین مبلغ را صرف هزینه سالیانه خود كرده اند، كه این دسته از خانوارها از مرفه ترین افراد به شمار می روند.
** سود بیشتر از 5 هزار تومانی با مصرف هر لیتر بنزین
بر اساس شیوه فعلی توزیع یارانه بنزین، خانواده های مرفهی كه چند خودرو دارند از 38 سنت (بر مبنای نرخ دلار 14 هزار تومانی در زمان تنظیم گزارش) كه به صورت یارانه پنهان برای هر لیتر بنزین توسط دولت پرداخت می شود، بهره می گیرند و افراد فقیر و نیازمند كه خودرو ندارند، هیچ سود و عایدی از این یارانه نخواند داشت.
با احتساب یارانه پنهان 38 سنتی برای یك لیتر با مصرف هر لیتر بنزین معادل پنج هزار و 320 تومان عاید مالك خودرو می گردد.
بنابراین در صورت مصرف روزانه 10 لیتر بنزین توسط خودرو، دارندگان آنها معادل 53 هزار و 200 تومان در روز از یارانه بنزین بهره مند می شوند؛ این در شرایطی است كه آنها برای سوخت گیری 10 لیتر بنزین فقط 10 هزار تومان پول پرداخت كرده اند.
در این میان، فقیران یا افرادی كه به هر دلیلی فاقد خودرو اند از این یارانه بی بهره می مانند و بعنوان بازندگان اصلی بازی یارانه سوخت محسوب می شوند.
در واقع، دهك های مرفهی كه گاهی چندین خودرو دارند، برندگان اصلی شیوه فعلی توزیع یارانه بنزین به شمار می روند و بیشترین سود را دریافت می كنند و افراد فقیر و فاقد خودرو سودی از این یارانه كسب نمی كنند.
** اختصاصی نیمی از یارانه بنزین به 3 دهك پردرآمد جامعه
بر اساس گزارش ها سه دهك ثروتمند و مرفه جامعه، به تنهایی نیمی از یارانه پنهان بنزین را به خود اختصاص می دهند.
بر این اساس، مدیرعامل شركت بهینه سازی مصرف سوخت چندی قبل از اختصاص نیمی از یارانه بنزین به سه دهك پردرآمد جامعه اطلاع داده و گفته بود، اگر روند مصرف به همین شكل ادامه یابد در چند سال آینده، بخش عمده بودجه كشور باید به پرداخت یارانه سوخت اختصاص پیدا كند.
محسن دلاویز تصریح كرد پرداخت ارقام هنگفت بعنوان یارانه بنزین كه نیمی از آن به دهكهای ثروتمند جامعه اختصاص مییابد و همین طور قاچاق بنزین با قیمت یارانهای، هر دو از نمودهای بیعدالتی است.
وی اضافه كرد: بی گمان اگر برای مردم تبیین شود كه قیمت كنونی بنزین، چگونه در ترویج این بیعدالتی نقش داشته است، در اصلاح قیمتگذاری سوخت همراهی خواهند كرد و از این چالش كه تبعات منفی آن رو به افزایش است، عبور می نماییم.
البته باید توجه داشت كه مرفهان بعنوان تنها برندگان یارانه بنزین به شمار نمی روند قاچاقچیان بنزین هم روزانه حدود 10 میلیون لیتر بنزین را به كشورهای همسایه قاچاق می كنند و سود سرشاری از شیوه فعلی توزیع یارانه به جیب می زنند.
بی عدالتی موجود در شیوه كنونی توزیع یارانه سوخت سبب شده است پیشنهادهایی برای تغییر این رویه ارائه شود كه همچون آنها می توان به پرداخت یارانه مستقیم به جای یارانه پنهان و همینطور اختصاص اعتبار برای توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی اشاره نمود تا بدین ترتیب همه اعضای جامعه بخصوص دهك های پایین و افراد فاقد خودرو هم از این یارانه بهره شوند.
اقتصام*2022*1961*
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد نیمی از یارانه بنزین در باك خودروهای سه دهك ثروتمند
نظر شما در مورد نیمی از یارانه بنزین در باك خودروهای سه دهك ثروتمند