طی روزهای گذشته و پس از تبلیغات فراوان و اغواكننده، بالاخره دیجی‌كالا از برنامه تابستانه تخفیف
فروش محصولات خود با نام "شگفت‌انگیز با دمای بالا" رونمایی كرد. در این طرح كه با یك ضمیمه به نام "شیرجه بزن" همراه بود، تخفیف تا ۵۰ درصدی و در برخی كالاها میلیونی برای
فروش در نظر گرفته شده بود.
این حراجی اما بی حاشیه نبود و از همان ساعات اول انتقادات بسیاری را از سوی مشتریان این
فروشگاه اینترنتی به همراه داشت و داد مردمی كه برای خرید محصولات مورد نیازشان چند روز صبر كرده بودند و لحظه به لحظه پیگیر بودند تا شاید بتوانند آن را با قیمت پایین‌تر نسبت به
بازار بخرند، را درآورد.
به همین منظور به بررسی بخش‌هایی از انتقادات درست مردم به این شیوه
حراج محصولات پرداختیم.
ابهام در موجود بودن
كالا برای عرضه
از نكات قابل توجه در انتقادات مردم كه نمود بیشتری در نظراتشان داشت، موجود نبودن كالاهای معرفی شده در
حراج برای خرید بود بطوریكه اكثر خریدارانی كه حتی در لحظات اول معرفی محصول اقدام به خرید نموده بودند نیز نتوانستند
كالا را با قیمت
حراج خریداری كنند و با پیام ناموجود بودن
كالا مواجه شدند.
در واقع مشتریانی كه در اولین لحظات پس از شروع
حراج اقدام می‌كردند، در پروسه خرید خود با پیام های خطا مواجه شده و نمی‌توانستند محصول مورد نظر را خرید نمایند.
البته مدیران دیجی
كالا در توجیه این اختلالات، تعدد مشتریان را دلیل اصلی اعلام كردند اما نگاهی منطقی به حداقل زمان ۱ الی ۲ دقیقه ای برای خرید اینترنتی محصولات، ابهاماتی از جمله عدم وجود كالاها از ابتدا و شگرد بودن این روش از
فروش را به وجود می‌آورد ...
با نگاهی گذرا به صفحه اینستاگرام دیجی
كالا نیز می‌توان به حجم انتقادات از این نحوه
فروش پی برد تا جاییكه حتی بخشی از انتقادات توسط مدیران این صفحات حذف شد. این حجم انتقاد از عملكرد برای مشتریانی كه همگی منتظر و آماده خرید محصولات بودند این فرضیه را در ذهن می‌آورد كه "آیا اصلا محصولی برای
فروش بود یا این طرح
فروش فقط در فكر اغوای مردم بود؟ "
كالاها بی كیفیت و مرجوعی است
یكی دیگر از انتقادات عمده خریداران از این سایت مخصوصا در فروش‌های تخفیفی و كالاهای شگفت انگیز، ابهام در كیفیت این كالاهای عرضه شده است بطوریكه شنیده می شود بخشی از این محصولات یا از كالاهای در انبار مانده هستند و یا مرجوعی هایی كه به دلیلی بازگشت داده شده و ... می باشند.
در واقع این موضوع به ذهن متبادر می‌شود كه هدف اصلی از ارائه این تخفیف های گاه و بیگاه،
فروش كالاهای دارای ایراد و بدون مشتری به خریداران و متقاضیان كم اطلاع است.
كلاه‌برداری قیمتی، شیوه جدید فریب مردم
ارائه تخفیف‌های بالا توسط یك شركت همواره این سوال را در ذهن متبادر می‌كند كه قیمت تمام شده این محصول برای آن شركت چقدر است كه حاضر شده بعضا تا ۵۰ درصد قیمت
فروش خود را تخفیف بدهد؟ به بیان دیگر آیا این شركت پیش از
فروش كالای خود، محصولات را با قیمت بالاتری عرضه می‌كرده كه حالا دارد بخشی از سود خود را نادیده می‌گیرد؟
برای پاسخ به این سوال در روند
فروش معمولی و
حراج شركت دیجی
كالا، به دو طریق می‌شود اقدام نمود.
در وهله اول می‌توان با مقایسه قیمت محصولات ارائه شده در این
فروشگاه اینترنتی با قیمت همان محصولات در
بازار و یا
فروشگاه های اینترنتی دیگر، به تفاوت قیمت ها پی برد. تفاوتی كه گاها بیش از ۲۰ درصد اختلاف را نشان می‌دهد.
برای نمونه كالای با مشخصات "ظروف نگهدارنده ۳ تكه پاشاباغچه مدل بیسترو كد ۹۸۷۴۰" كه در زمان
حراج محصولات دیجی
كالا قیمت آن را ۳۲ هزار تومان اعلام كرده بود، در
بازار با رقمی بسیار پایین تر از آن خرید و
فروش می‌شود.
بطوریكه قیمت بدون تخفیف آن از قیمت با تخفیف دیجی
كالا ارزان تر است.
ساعتی كه در دیجی
كالا حدود ۲ میلیون تومان قیمت دارد و با تخفیف ارائه می‌شود در سایت دیگری بدون تخفیف قیمت ۱ میلیون و ۷۵۰ هزار تومانی دارد.
از دیگر نكات جالب توجه در همین مورد، می‌توان به تغییر عجیب قیمت محصولات قبل و بعد از اعمال تخفیف اشاره كرد. برای نمونه دیجی
كالا در اقدامی غیرحرفه ای قیمت "ظروف نگهدارنده ۳ تكه پاشاباغچه مدل بیسترو كد ۹۸۷۴۰" را از ۱۷۰۰۰ تومان كه قیمت
فروش خود بود ابتدا به ۳۲۰۰۰ تومان افزایش داد و پس از اعمال تخفیف آن را با قیمت ۱۵ هزار و ۸۰۰ تومان به
فروش می‌رساند.
نمودار قیمت این محصول در دهه آخر خردادماه۹۶
براساس آنچه گفته شد می‌توان نتیجه گرفت دیجی
كالا در
فروش بعضی محصولات خود، علاوه بر اینكه قیمت را بسیار بالاتر از
بازار به مصرف كننده می‌فروشد، برای طرح های تخفیفی خود نیز قیمت را بالا برده و از قیمت بالارفته تخفیف می‌دهد.
این حربه كه در
فروش سایر محصولات این شركت نیز به چشم میخورد كه ابتدا قیمت به طور غیر واقعی افزایش یافته و سپس با كاهش قیمت به اسم تخفیف سعی در
فروش محصول خود نماید، به نوعی فریب مشتری به حساب می‌آید و می‌تواند پیگرد داشته باشد.
ساعتی كه شك را تبدیل به یقین می‌كند
گذشته از همه مواردی كه در خصوص نحوه
فروش محصولات از تقلبی بودن قیمت ها تا گرانی بیش از حد آن و همچنین در انبارمانده بودن و عدم امكان خرید مطرح شد، فیلمی در اختیار مشرق قرار گرفت كه طبق آن قسمت
فروش طرح "شیرجه بزن" سایت دیجی
كالا با ایرادی مواجه بود كه این فرضیه كه
فروش برخی موارد در این طرح صرفا نمایشی بود را تقویت می‌كند.
جای خالی نهادهای نظارتی
برگزاری
حراج های مختلف و بنابر موارد خاص نظیر تغییر فصل و یا تغییر شغل و یا به جهت افزایش
فروش امری طبیعی در
بازار است كه بسیار دیده می‌شود. اما آنطور كه مشاهده می شود این اتفاق در فضای مجازی متولی ندارد و سایت‌های اینترنتی در این زمینه خودمختار عمل می‌كنند كه این موضوع گرچه دارای مزیت‌هایی است اما در واقع با فریب ها و حیله‌هایی همراه می‌شود كه ضرر مشتری را به همراه دارد.
به عنوان نمونه براساس ماده ۸۴ قانون نظام صنفی مصوب اسفندماه ۱۳۸۲ مجلس شورای اسلامی، اگر یك واحد صنفی قصد برگزاری
حراج داشته باشد باید از صنف مربوطه درخواست مجوز نماید كه شامل شروطی می‌شود من جمله اینكه باید ابتدا قیمت اولیه را اعلام و سپس قیمت پس از كسر تخفیف را معین و كیفیت محصولات را مشخص كند.
همچنین ناظرانی نیز برای بررسی روند
فروش انتخاب می‌شوند تا بر پروسه
حراج از نحوه تبلیغات تا
فروش نظارت كنند تا حق مصرف كننده ضایع نشود.
اما این سیستم نظارت بر فروش‌ها و
حراج های اینترنتی نادیده گرفته شده و سازمانی مسئولیت این
حراج ها را برعهده ندارد. به بیان دیگر اگر مردم از نحوه برگزاری این شیوه
فروش شكایتی داشته باشند، مرجع مشخصی برای پیگیری شكایت خود ندارند.
برهمین اساس به نظر می رسد باتوجه به حجم
فروش چند ده میلیاردی برخی از این فروشگاه‌های اینترنتی و برگزاری چندین
حراج در زمان های مختلف لازم است طرحی توسط نمایندگان به منظور ساماندهی این مسئله ارائه شده و نهادهای نظارتی نیز پس از این بر روند این
فروش ها نظارت داشته باشند.